SSB in the news

गोपाल संग्रौला
कारोबार
14 August 2020

कोभिड–१९ को प्रभाव बढेसँगै गन्तव्य देशमा कम्पनीहरू बन्द भएर लाखौ नेपाली श्रमिकहरूले रोजगारी मात्र गुमाएनन पारिश्रमिक नपाउदा खाना समेत नपाएको पाईएको छ ।

खाडी र मलेसियाका अधिकांश रोजगारदाताले कोरोना सङ्कटलाई कारण देखाउँदै श्रमिकहरूलाई पूर्व जानकारी बिना नै रोजगारीबाट निष्कासन गरेका पाईएको हो । यती मात्र होईन रोजगारी गुमाएका आधा नेपाली श्रमिकको बारेमा नेपाल सरकार अहिले पनि बेखबर रहेको देखिएको छ । राष्ट्रिय मानब अधिकार आयोगले बिहिबार सार्वजानि गरेको अध्ययन प्रतिवेदनमा विदेशमा रहेका नेपाली अवस्थाबारे सरकार पुर्ण रुपामा बेखर बनेको उल्लेख छ । पहुँच भएका नेपाली स्वदेश फर्किएको तर पहुच र फिर्ता टिकट तथा पैसा नहुने ४ महिनादेखी विदेशमा नै अलपत्र रहेको उल्लेख छ । अध्ययन टोलीका एक सदस्य अर्थात श्रम आप्रवासन विज्ञ डा. जीवन बानियाँले विदेशमा कार्यरत नेपालीले पारिश्रमिक तथा अन्य सुविधा विहिन अवस्थामा कमजोर स्वास्थ्य सुरक्षा सहित बाचिरहेका बताए ।

कोरोना संक्रमण पैmलिएको ४ महिना वितिसक्दा समेत विदेशमा रहेका कति नेपालीमा संक्रमण भए भन्ने तथ्यांक सरकारसँग छैन । विदेशमा अलपत्र परेका एक नेपालीले रोजगारदाताले काम हुन्छ भनेर राखेको तर समय बित्तै जादा तलब र खाना नदिएको बताए । “दुईमहिना बितेपछि हामीलाई पत्तै नदिई करार टर्मिनेट गरियो, टर्मिनेटमा पर्नेमा हामी १६९ जना नेपाली छौँ ।” उनले अध्ययनमा भनेका छन, “म आएको भर्खर तीन महिना भएको थियो । रेस्टुरेन्टको काम हो, टिप्स पनि हुन्छ, ओभरटाइम पनि हुन्छ भनेर डेढ लाख तिरेर आएका हौ ।” उनीहरुले विदेश जादा लागेका पैसा मात्रै क्षतिपूर्ति पाए पनि हुने बताएका छन ।
हालसम्म विदेशमा कति नेपालीको रोजगारी गुमेको छ भन्ने यकिन आँकडा उपलब्ध नभए पनि वैदेशिक रोजगार बोर्डको प्रारम्भिक अनुमान अनुसार जीसीसीआवद्ध राष्ट्र र मलेसियामा मात्रै २ लाख ८० हजारको हाराहारीमा नेपालीहरूले रोजगार गुमाउने जनाएको छ । यसैगरी नेपालका प्रमुख श्रम गन्तव्य, खासगरी खाडीका देशहरूमा कोभिड–१९ सङ्क्रमित र त्यसबाट ठुलो संख्यामा नेपालीहरूको मृत्यु भएको जनाईएको छ ।

विदेश कार्यरत नेपालीलाई कोरोना सङ्क्रमणबाट सुरक्षित रहने उपाय, सङ्क्रमण भएमा आवश्यक सेवा र सहायता बारेमा जानकारी दिने व्याक्ति समेत नरहेको अवस्था रहेको छ । कार्यस्थल तथा आवासीय क्याम्पहरू अत्यधिक भिडभाडयुक्त रहेको, पर्याप्त सरसफाइ नभए र कोरोना संक्रमितसँगै एउटै कोठामा बसिरहेको पाईएको छ ।

त्यस्तै कतिपय देशमा कोभिड–१९ सङ्क्रमितहरूले उचित स्वास्थ्य सेवा, कोरोना परीक्षण र उपचारबाट वञ्चित भएका छन् । कतिपय गन्तव्य देशमा यथार्थमा कति नेपालीहरू सङ्क्रमित भए र कतिको मृत्यु भयो भन्ने समेत नेपाल सरकारसँग आधिकारिक र अध्यावधिक विवरण नहुँदा नेपाली श्रमिकहरूको संरक्षणमा वेवास्ता र तिनका परिवारले आफन्तको स्वास्थ्य र जीवनको बारेमा जानकारी नपाएको उल्लेख छ ।

कतिपय रोजगारदाताले श्रमिकहरूलाई पारिश्रमिक नदिने वा दिइएमा पनि पूरै नदिने गरिएको पाइएको छ भने ठुलो सङ्ख्याका श्रमिकहरूलाई खाना र आवास भत्ता समेत पनि भुक्तानी दिइएको छैन । यसरी रोजगारी र आम्दानी गुमाउनुपर्दा खाना, आवास औषधोपचारजस्ता अत्यावश्यक खर्च धान्न उनीहरूलाई कठिन भएको छ । खासगरी करार अवधि सकिएर पनि स्वदेश फर्कन नपाएका, रोजगारीबाट निष्कासन गरिएका, पारिश्रमिक तथा भत्ता नपाएका र अनभिलेखवद्ध श्रमिकहरूले आफूसँग भएको रकम सकिएपश्चात् त्यस्तो समस्या भएको पाइयो ।

Link